دعای بعد از نماز صبح در روز عید فطر (زاد المعاد)

اعمال روز اول ماه شوال؛ در حديث معتبر از حضرت صاحب الامر منقول است كه بعد از نماز صبح روز فطر اين دعا را بخواند:

اللَّهُمَّ إِنِّي تَوَجَّهْتُ إِلَيْكَ بِمُحَمَّدٍ أَمَامِي وَ عَلِيٍّ مِنْ خَلْفِي عَنْ يَمِينِي وَ أَئِمَّتِي عَنْ يَسَارِي،

بار خدايا به سوى تو روى مى‌آورم به محمد پيشرويم و على از پشت سرم و از سمت راستم و امامانم از سمت چپم

أَسْتَتِرُ بِهِمْ مِنْ عَذَابِكَ وَ أَتَقَرَّبُ إِلَيْكَ زُلْفَى، لَا أَجِدُ أَحَداً أَقْرَبَ إِلَيْكَ مِنْهُمْ،

خود را مى‌پوشانم با ايشان از عذاب و به سوى تو تقرب مى‌جويم نزديكى‌اى كه هيچ كس را نمى‌يابم كه نزديك‌تر باشد به سوى تو از آنها،

فَهُمْ أَئِمَّتِي فَآمِنْ بِهِمْ خَوْفِي مِنْ عِقَابِكَ وَ سَخَطِكَ وَ أَدْخِلْنِي بِرَحْمَتِكَ فِي عِبَادِكَ الصَّالِحِينَ.

پس آنها امامان من هستند، به حقّ آنها ترسم را از عذابت و خشمت ايمن ساز و به حق رحمت خودت مرا در بندگان صالحت داخل گردان.

أَصْبَحْتُ بِاللَّهِ مُؤْمِناً مُخْلِصاً عَلَى دِينِ مُحَمَّدٍ وَ سُنَّتِهِ وَ عَلَى دِينِ عَلِيٍّ وَ سُنَّتِهِ وَ عَلَى دِينِ الْأَوْصِيَاءِ وَ سُنَّتِهِمْ

صبح كردم، مؤمن به خدا و مخلص بر دين محمد و سنت او و بر دين على و سنتش و بر دين اوصياى وى و سنت آنها،

آمَنْتُ بِسِرِّهِمْ وَ عَلَانِيَتِهِمْ وَ أَرْغَبُ إِلَى اللَّهِ تعالى فِيمَا رَغِبَ فِيهِ إِلَيْهِ مُحَمَّدٌ وَ عَلِيٌّ وَ الْأَوْصِيَاءُ

به پنهانى و آشكارشان ايمان آورده‌ام و به سوى خدا شوق دارم در آنچه محمد و على و جانشينانش به سوى او شوق دارد

 وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ وَ لَا عِزَّةَ وَ لَا مَنْعَةَ وَ لَا سُلْطَانَ إِلَّا بِللَّهِ الْوَاحِدِ الْقَهَّارِ الْعَزِيزِ الْجَبَّارِ

و جنبش و نيرويى نيست جز به مدد خداى والاى بزرگ و عزت و نه بازدارنده و پادشاه نيست مگر از براى خداى يكتاى قهار ارجمند جبار.

 تَوَكَّلْتُ عَلَى اللَّهِ وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ، إِن‏ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ.

بر خدا توكل مى‌كنم. هركه بر خدا توكل كند پس او بس است، قطعا خدا رساننده است امرش را.

اللَّهُمَّ إِنِّي أُرِيدُكَ فَأَرِدْنِي وَ أَطْلُبُ مَا عِنْدَكَ فَيَسِّرْهُ لِي وَ اقْضِ لِي حَوَائِجِي ،

بار خدايا! من تو را اراده كرده‌ام، تو مرا اراده كن و آنچه در نزد توست مى‌طلبم پس برايم آسان گردان، حاجت‌هايم را برآور،

فَإِنَّكَ قُلْتَ فِي كِتَابِكَ وَ قَوْلُكَ الْحَقُ‏ (شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدى‏ وَ الْفُرْقانِ)‏ ^[1]

قطعا تو در كتاب خودت گفته‌اى و گفتار تو حق است «ماه رمضانى كه در آن قرآن نازل شده است براى هدايت مردم و نشانه‌هايى از هدايت و جدا كننده‌ى حق و باطل»

فَعَظَّمْتَ حُرْمَةَ شَهْرِ رَمَضَانَ بِمَا أَنْزَلْتَ فِيهِ مِنَ الْقُرْآنِ وَ خَصَصْتَهُ وَ عَظَّمْتَهُ بِتَصْيِيرِكَ فِيهِ لَيْلَةَ الْقَدْرِ

پس حرمت ماه رمضان را به سبب نزول قرآن در آن ماه بزرگ شمرده‌اى و آن را به سبب قرار دادن شب قدرت در آن مخصوص ساخته و با عظمت نموده‌اى

فَقُلْتَ‏ (لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فِيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ سَلامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ)^[2]

پس گفته‌اى «شب قدر بهتر از هزار ماه است كه ملائكه‌ها و روح در آن به اذن پروردگارشان از هرامر فروفرستاده مى‌شوند سلامتى در اين شب تا طلوع صبح است» .

اللَّهُمَّ وَ هَذِهِ أَيَّامُ شَهْرِ رَمَضَانَ قَدِ انْقَضَتْ وَ لَيَالِيهِ قَدْ تَصَرَّمَتْ وَ قَدْ صِرْتُ مِنْهُ

بار خدايا! اين روزهاى ماه رمضان گذشت و شب‌هايش به پايان رسيد و اى خدايا! من به سوى آنچه تو مى‌دانى گرويده‌ام و به تحقيق كه من تا اين‌جا رسيده‌ام كه مى‌دانى.

يَا إِلَهِي إِلَى مَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّي وَ أَحْصَى لِعَدَدِهِ مِنْ عَدَدِي.

اى خدايا! به سوى آنچه تو داناترى به آن از ما و به شمارشش از ما داناترى گرويده‌ام،

فَأَسْأَلُك يَا إِلَهِي بِمَا سَأَلَكَ بِهِ عِبَادُكَ الصَّالِحُونَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِ مُحَمَّدٍ

پس از تو مى‌خواهم، اى خدا، به آنچه بندگان صالحت از تو خواسته‌اند، اين‌كه درود فرستى بر محمد و آل محمد

وَ أَنْ تَتَقَبَّلَ مِنِّي مَا تَقَرَّبْتُ بِهِ إِلَيْكَ وَ تَتَفَضَّلَ عَلَيَّ بِتَضْعِيفِ عَمَلِي وَ قَبُولِ تَقَرُّبِي وَ قُرُبَاتِي وَ اسْتِجَابَةِ دُعَائِي

و آنچه به واسطه‌ى او به سوى تو تقرب جسته‌ام از من قبول كنى و با چند برابر ساختن عملم و پذيرفتن نزديكى و قربانى من و اجابت دعايم، بر من تفضل فرمايى

 وَ هَبْ لِي مِنْكَ عِتْقَ رَقَبَتِي مِنَ النَّارِ وَ مُنَّ عَلَيَّ بِالْفَوْزِ بِالْجَنَّةِ وَ الْأَمْنِ يَوْمَ الْخَوْفِ مِنْ كُلِّ فَزَعٍ وَ مِنْ كُلِّ هَوْلٍ أَعْدَدْتَهُ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ

و آزادى از آتش دوزخ را به من ببخشى و رسيدن به بهشت و امنيت روز ترس از همۀ هول‌ها و از همۀ ترس‌هايى كه براى روز قيامت آماده ساخته‌اى به من عطا فرمايى،

أَعُوذُ بِحُرْمَةِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ وَ حُرْمَةِ نَبِيِّكَ وَ حُرْمَةِ الصَّالِحِينَ أَنْ يَنْصَرِمَ هَذَا الْيَوْمُ

به حرمت ذات بزرگوارت و حرمت پيغمبرت و حرمت بندگان نيكوكارت پناه مى‌برم از اين‌كه امروز را به آخر برسانى

وَ لَكَ قِبَلِي تَبِعَةٌ تُرِيدُ أَنْ تُؤَاخِذَنِي بِهَا أَوْ ذَنْبٌ تُرِيدُ أَنْ تُقَايِسَنِي بِهِ وَ تَشْقِيَنِي وَ تَفْضَحَنِي بِهِ

و پيشت از من گناهى باشد كه بخواهى با آن مرا مؤاخذه كنى يا گناهى كه به آن مقايسه‌ام كنى و بدبختم گردانى و رسوايم سازى

أَوْ خَطِيئَةٌ تُرِيدُ أَنْ تُقَايِسَنِي بِهَا وَ تَقْتَصَّهَا مِنِّي لَمْ تَغْفِرْهَا لِي

يا خطاهايى كه مرا با آن قصاص كنى يا با آن مقايسه‌ام كنى كه آن را برايم نبخشيده باشى

 وَ أَسْأَلُكَ بِحُرْمَةِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ الْفَعَّالِ لِمَا تُرِيدُ، الَّذِي تَقُولُ لِلشَّيْ‏ءِ كُنْ فَيَكُونُ، لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ.

و از تو مى‌خواهم به حرمت ذات كريم، انجام‌دهنده‌ى آنچه مى‌خواهى، كه براى هرچيزى مى‌گويى باش، پس به وجود مى‌آيد، نيست خدايى جز او.

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِلَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ إِنْ كُنْتَ رَضِيتَ عَنِّي فِي هَذَا الشَّهْرِ أَنْ تَزِيدَ فِيمَا بَقِيَ مِنْ عُمُرِي رِضًى

بار خدايا! من از تو مى‌خواهم به حق لا اله الا انت اگر در اين ماه از من راضى شدى باقى عمرم را با خوشنودى‌ات زياد كنى

وَ إِنْ كُنْتَ لَمْ تَرْضَ عَنِّي فِي هَذَا الشَّهْرِ فَمِنَ الْآنَ فَارْضَ عَنِّي،

و اگر در اين ماه از من راضى نگشته‌اى پس از حالا از من راضى باش،

السَّاعَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ وَ اجْعَلْنِي فِي هَذِهِ السَّاعَةِ وَ فِي هَذَا الْمَجْلِسِ مِنْ عُتَقَائِكَ مِنَ النَّارِ

اين ساعت، اين ساعت، اين ساعت، و مرا در اين ساعت و در اين مجلس از آزاد شدگان آتش

وَ طُلَقَائِكَ مِنْ جَهَنَّمَ وَ سُعَدَاءِ خَلْقِكَ بِمَغْفِرَتِكَ وَ رَحْمَتِكَ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين‏.

و آزادشدگان جهنم و از سعادتمندان خلقت به سبب بخشش و رحمتت قرار دهى، اى مهربان‌ترين مهربانان!

اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِحُرْمَةِ وَجْهِكَ الْكَرِيمِ أَنْ تَجْعَلَ شَهْرِي هَذَا خَيْرَ شَهْرِ رَمَضَانَ عَبَدْتُكَ فِيهِ

بار خدايا! از تو مى‌خواهم به حرمت ذات كريمت اين‌كه اين ماه رمضان را بهترين ماه رمضانى كه تو را در آن عبادت كرده‌ام

وَ صُمْتُهُ لَكَ وَ تَقَرَّبْتُ بِهِ إِلَيْكَ مُنْذُ أَسْكَنْتَنِي فِيهِ،

و برايت روزه‌ات گرفته‌ام و به سوى تو تقرب جسته‌ام از زمانى كه مرا در آن ساكن كرده‌اى؛

أَعْظَمَهُ أَجْراً وَ أَتَمَّهُ نِعْمَةً وَ أَعَمَّهُ مَغْفِرَةً وَ أَكْمَلَهُ رِضْوَاناً وَ أَقْرَبَهُ إِلَى مَا تُحِبُّ وَ تَرْضَى.

بزرگ‌ترين اجر و تمام‌ترين نعمت و عام‌ترين آمرزش و كامل‌ترين خوشنودى و نزديك‌ترين آنچه دوست دارى و از آن خوشنودى برايم قرار ده.

اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ شَهْرِ رَمَضَانَ صُمْتُهُ لَكَ

خداوندا! اين ماه رمضان را آخرين ماه رمضانى كه برايت روزه گرفته‌ام قرار مده

وَ ارْزُقْنِي الْعَوْدَ فِيهِ ثُمَّ الْعَوْدَ حَتَّى تَرْضَى وَ بَعْدَ الرِّضَا

و بازگشتن آن و سپس بازگشت آن را روزى‌ام كن تا خودت راضى شوى و بعد از راضى شدن

وَ حَتَّى تُخْرِجَنِي مِنَ الدُّنْيَا سَالِماً وَ أَنْتَ عَنِّي رَاضٍ وَ أَنَا لَكَ مَرْضِيٌّ.

و تا مرا از دنيا به سلامت ببرى، در حالى كه تو از من راضى هستى و من مورد رضايت تو هستم.

‏اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُوم‏ِ الَّذِي لَا يُرَدُّ وَ لَا يُبَدَّلُ

بار خدايا! قرار ده در آنچه حكم حتمى كرده‌اى و از كارهاى حتمى مقدر ساختى از كارهايى كه تغيير و تبديل در آن راه ندارد

أَنْ تَكْتُبَنِي مِنْ حُجَّاجِ بَيْتِكَ الْحَرَامِ فِي هَذَا الْعَامِ وَ فِي كُلِّ عَامٍ،

 كه بنويسى مرا از جملۀ حاجيان بيت الحرامت در اين سال و در همۀ سال‌ها،

الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ، الْمَشْكُورِ سَعْيُهُمُ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ، الْمُتَقَبِّلِ مَنَاسِكُهُمْ، الْمُعَافَيْنَ عَلَى أَسْفَارِهِمْ،

آنهايى كه حجشان پسنديده و كوششان قدردانى و گناهانشان بخشيده و عبادت‌هاى آنها قبول شده و در سفرهاشان عافيت داشتند

الْمُقْبِلِينَ عَلَى نُسُكِهِمْ، الْمَحْفُوظِينَ فِي أَنْفُسِهِمْ وَ أَمْوَالِهِمْ وَ ذَرَارِيِّهِمْ وَ كُلِّ مَا أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيْهِمْ.

و به عبادت‌هايشان رو آوردند كه مال و جان‌هايشان و بچه‌هايشان و هرآنچه بر آنها نعمت داده‌اى محافظت گشته‌اند.

اللَّهُمَّ اقْلِبْنِي مِنْ مَجْلِسِي هَذَا فِي شَهْرِي هَذَا فِي يَوْمِي هَذَا فِي سَاعَتِي هَذِهِ مُفْلِحاً مُنْجِحاً مُسْتَجَاباً لِي مَغْفُوراً ذَنْبِي

بار خدايا! اين مجلسم را در اين ماه، در اين روز، در اين ساعت برايم رستگارى، نجات، دعاى مستجاب، گناه بخشيده شده،

مُعَافًا مِنَ النَّارِ وَ مُعْتَقاً مِنْهَا عِتْقاً لَا رِقَّ بَعْدَهُ أَبَداً وَ لَا رَهْبَةَ يَا رَبَّ الْأَرْبَابِ.

معاف گشتۀ از آتش و آزادشدۀ از آن، آزادى‌اى كه بعد از آن هرگز بندگى و نه ترسى نباشد قرار ده. اى پروردگار پروردگاران!

‏اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ أَنْ تَجْعَلَ فِيمَا شِئْتَ وَ أَرَدْتَ وَ قَضَيْتَ وَ قَدَّرْتَ وَ حَتَمْتَ وَ أَنْفَذْتَ أَنْ تُطِيلَ عُمُرِي

بار خدايا! از تو مى‌خواهم كه قرار دهى در آنچه مى‌خواهى و اراده دارى و حكم نموده‌اى و قدرت دارى و حتمى ساخته‌اى و نافذ نموده‌اى كه عمرم را دراز سازى

وَ أن تُنْسِئَ فِي أَجَلِي وَ أَنْ تُقَوِّيَ ضَعْفِي وَ أَنْ تُغْنِيَ فَقْرِي

و مرگم را به تأخير اندازى و ناتوانى‌ام را قوى گردانى و درويشى‌ام را بى‌نياز سازى

وَ أَنْ تَجْبُرَ فَاقَتِي وَ أَنْ تَرْحَمَ مَسْكَنَتِي وَ أَنْ تُعِزَّ ذُلِّي وَ أَنْ تَرْفَعَ ضَعَتِي

و بيچارگى‌ام را درست نمايى و مسكنتم را رحم كنى و خوارى‌ام را عزيز سازى و كارهايم را بلند نمايى

وَ أَنْ تُغْنِيَ عَائِلَتِي وَ أَنْ تُؤْنِسَ وَحْشَتِي وَ أَنْ تُكْثِرَ قِلَّتِي وَ أَنْ تُدِرَّ رِزْقِي فِي عَافِيَةٍ وَ يُسْرٍ وَ خَفْضٍ

و عيالم را غنى گردانى و تنهايى‌ام را مونس باشى و كمى‌ام را زياد سازى و اين‌كه روزى مرا در عافيت و آسانى و پستى دوام دار نمايى

وَ أَنْ تَكْفِيَنِي مَا أَهَمَّنِي مِنْ أَمْرِ دُنْيَايَ وَ آخِرَتِي وَ لَا تَكِلْنِي إِلَى نَفْسِي فَأَعْجِزَ عَنْهَا وَ لَا إِلَى النَّاسِ فَيَرْفُضُونِي

و غم كار دنيا و آخرتم را كفايت كنى و مرا به خودم وا مگذارى كه از آن عاجز شوم و مرا به سوى مردم وانگذارى كه آنها مرا برانند

وَ أَنْ تُعَافِيَنِي فِي دِينِي وَ بَدَنِي وَ جَسَدِي وَ رُوحِي وَ وُلْدِي وَ أَهْلِي وَ أَهْلِ مَوَدَّتِي وَ إِخْوَانِي

و در عافيت در دين و جسد و روح و فرزندان و خانواده و دوستان و برادران

وَ جِيرَانِي مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُسْلِمِينَ وَ الْمُسْلِمَاتِ الْأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَ الْأَمْوَاتِ

و همسايه‌هايم از مردان و زنان مؤمن و مردان و زنان مسلمان زنده‌هايشان و مردگانشان عطا فرمايى

وَ أَنْ تَمُنَّ عَلَيَّ بِالْأَمْنِ وَ الْإِيمَانِ مَا أَبْقَيْتَنِي

و با امنيت و ايمان تا وقتى كه زنده‌ام بر من منت گذارى.

فَإِنَّكَ وَلِيِّي وَ مَوْلَايَ وَ ثِقَتِي وَ رَجَائِي وَ مَعْدِنُ مَسْأَلَتِي وَ مَوْضِعُ شَكْوَايَ وَ مُنْتَهَى رَغْبَتِي،

قطعا تو دوست و آقاى من و مورد اعتماد من و اميد من و جايگاه سؤال من و موضع شكايت من و انتهاى شوقم هستى،

فَلَا تُخَيِّبْنِي فِي رَجَائِي يَا سَيِّدِي وَ مَوْلَايَ وَ لَا تُبْطِلْ طَمَعِي وَ رَجَائِي.

پس مرا نااميد مگردان اى آقا و اى مولاى من و طمع و اميدم را باطل مساز.

فَقَدْ تَوَجَّهْتُ إِلَيْكَ بِمُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ قَدَّمْتُهُمْ إِلَيْكَ أَمَامِي وَ أَمَامَ حَاجَتِي وَ طَلِبَتِي وَ تَضَرُّعِي وَ مَسْأَلَتِي،

پس به تحقيق به سوى تو روى آوردم به حقّ محمد و آل محمد و آنان را پيش روى خودم به سويت و جلو حاجت‌ها و مطالبات و تضرّع و سؤال‌هايم قرار دادم

 فَاجْعَلْنِي بِهِمْ وَجِيهاً فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ فَإِنَّكَ مَنَنْتَ عَلَيَّ بِهِمْ بِمَعْرِفَتِهِمْ

مرا به واسطۀ آنها آبرومند دنيا و آخرت و از مقربین درگاهت قرار ده.

فَاخْتِمْ لِي بِالسَّعَادَةِ وَ الْأَمْنِ وَ الْإِيمَانِ وَ الْمَغْفِرَةِ وَ الرِّضْوَانِ وَ السَّعَادَةِ وَ الْحِفْظِ.

آخر كارم را با سعادت و سلامت و امنيت و ايمان و آمرزش و خشنودى و سعادت و محافظت ختم به خير گردان.

يَا اللَّهُ أَنْتَ لِكُلِّ حَاجَةٍ لَنَا فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ عَافِنَا

اى خدا! تو براى همۀ حاجت ما هستى، پس بر محمد و آل محمد درود فرست و عافيتم ده

وَ لَا تُسَلِّطْ عَلَيْنَا أَحَداً مِنْ خَلْقِكَ لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَ اكْفِنَا كُلَّ أَمْرٍ مِنْ أَمْرِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ يَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِكْرَام‏

و احدى از مخلوقاتت را كه طاقتش را ندارم بر من مسلط مگردان و تمام كارهاى دنيا و آخرتم را، اى صاحب بزرگوارى و كرامت، كفايت فرما.

صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَرَحَّمْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ سَلِّمْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ،

بر محمد و آل محمد درود فرست و بر محمد و آل محمد رحم كن و بر محمد و آل محمد سلام بفرست

كَأَفْضَلِ مَا صَلَّيْتَ وَ بَارَكْتَ وَ تَرَحَّمْتَ وَ سَلَّمتَ وَ تَحَنَّنْتَ عَلَى إِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ. ^[3]

چنان‌كه افضل‌ترين درود و بركت و ترحم و سلام و تهنيت را بر ابراهيم و آل ابراهيم فرستادى. قطعا تو ستوده و بزرگوارى.

[1] ) بقره/185.                               [2] ) قدر/3-5.

[3] ) اقبال الاعمال، ج  1 ، ص 469.