دعای دیگر امام صادق (ع) در روز عرفه (اقبال الاعمال)
۰۵ مرداد ۱۳۹۵ 0 ادعیه و زیاراتالجزء الأول؛ هذا مبدأ ذكر الأعمال الأشهر الثلاثة أعني شوال و ذي قعدة و ذي حجة من كتاب الإقبال، الباب الثالث فيما يختص بفوائد من شهر ذي الحجة و موائد للسالكين صوب المحجة، فصل فيما نذكره من أدعية يوم عرفة، دعاء آخر يوم عرفة مروي عن الصادق ع
جلد اول، شروع ذکرهای اعمال ماه های سه گانه، یعنی شوال، ذی القعده و ذی الحجه از کتاب اقبال الاعمال، باب سوم، فوائد ماه ذی الحجه، در ادامه فصل بیست و دوم، دعاى ديگر امام صادق-عليه السّلام-در روز عرفه:
اللَّهُمَّ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ رَبُّ الْعَالَمِينَ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
خداوندا، تو خدايى هستى كه معبودى جز تو نيست و پروردگار جهانيانى، و تو خدايى هستى كه معبودى جز تو نيست و سربلند و حكيمى،
وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ
و تو خدايى هستى كه معبودى جز تو نيست و بلندپايه و بزرگى، و تو خدايى هستى كه معبودى جز تو نيست و بسيار آمرزنده و مهربانى،
وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ وَ أَنْتَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ مَالِكُ يَوْمِ الدِّينِ
و تو خدايى هستى كه معبودى جز تو نيست و رحمت‌گر و مهرورزى، و تو خدايى هستى كه معبودى جز تو نيست و مالك روز جزايى،
بَدِيءُ كُلِّ شَيْءٍ وَ إِلَيْكَ يَعُودُ كُلُّ شَيْءٍ لَمْ تَزَلْ وَ لَا تَزَالُ (الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ
همه‌ى اشيا را پديد آورده‌اى و همه به سوى تو بازمى‌گردند و از ازل بوده‌اى و تا ابد خواهى بود و فرمانروا، بسيار پاكيزه،
السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ)[1]الْكِبْرِيَاءُ رِدَاؤُكَ
ايمنى‌بخش، نگاهبان چيره، سربلند، باشكوه و بزرگمنش هستى و بزرگمنشى زيبنده‌ى تو است و
سَابِغُ النَّعْمَاءِ جَزِيلُ الْعَطَاءِ بَاسِطُ الْيَدَيْنِ بِالرَّحْمَةِ نَفَّاحُ الْخَيْرَاتِ كَاشِفُ الْكُرُبَاتِ
پرنعمت، بسيار بخشنده، گشاينده‌ى دو دست به رحمت، بسيار خيررسان، برطرف‌كننده‌ى اندوه‌ها،
مُنْزِلُ [منزل] الْآيَاتِ مُبَدِّلُ السَّيِّئَاتِ جَاعِلُ الْحَسَنَاتِ دَرَجَاتٍ دَنَوْتَ فِي عُلُوِّكَ
فرو فرستنده‌ى آيات، تبديل‌كننده‌ى بدى‌ها [به نيكى‌ها]و نيكى‌ها به درجات مى‌باشد. در عين بلندى نزديكى
وَ عَلَوْتَ فِي دُنُوِّكَ دَنَوْتَ فَلَا شَيْءَ دُونَكَ وَ ارْتَفَعْتَ فَلَا شَيْءَ فَوْقَكَ تَرَى وَ لَا تُرَى
و در عين نزديكى بلندپايه‌اى، نزديكى به حدى كه هيچ‌چيز نزديك‌تر از تو نيست و بلندپايه‌اى به حدى كه هيچ‌چيز برتر از تو نيست، مى‌بينى ولى ديده نمى‌شوى
وَ أَنْتَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلَى فَالِقُ الْحَبِّ وَ النَّوَى لَكَ مَا فِي السَّمَاوَاتِ الْعُلَى
در حالى كه در بلندترين تماشاگاه قرار دارى، دانه و هسته را مى‌شكافى و آنچه در آسمان‌هاى بالا است از آن تو است
وَ لَكَ الْكِبْرِيَاءُ فِي الْآخِرَةِ وَ الْأُولَى غَافِرُ الذَّنْبِ وَ قَابِلُ التَّوْبِ شَدِيدُ الْعِقَابِ [ذي [ذُو] الطَّوْلِ]
و بزرگمنشى در آخرت و دنيا مخصوص تو است و آمرزنده‌ى گناه، پذيرنده‌ى توبه و سخت‌كيفر [و بخشنده]اى
لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ إِلَيْكَ الْمَأْوَى وَ إِلَيْكَ الْمَصِيرُ وَسِعَتْ رَحْمَتُكَ كُلَّ شَيْءٍ
و معبودى جز تو نيست و پناهگاه و بازگشت همه به سوى تو است و رحمتت هر چيز را فراگرفته
وَ بَلَغَتْ حُجَّتُكَ وَ لَا مُعَقِّبَ لِحُكْمِكَ وَ لَا يَخِيبُ سَائِلُكَ كُلُّ شَيْءٍ بِعِلْمِكَ [بِحِلْمِكَ]
و حجت تو رسا است و هيچ‌كس نمى‌تواند فرمان تو را به عقب بيندازد و درخواست‌كننده‌ى از تو نوميد نمى‌گردد
وَ أَحْصَيْتَ (كُلَّ شَيْءٍ عَدَداً)[2] وَ جَعَلْتَ لِكُلِّ شَيْءٍ أَمَداً وَ قَدَّرْتَ كُلَّ شَيْءٍ تَقْدِيراً
و با آگاهى‌ات به هر چيز احاطه كرده‌اى و همه چيز را به شماره درآورده‌اى و براى هر چيز زمان خاصى قرار داده و به اندازه‌ى خاصى درآورده‌اى.
بَلَوْتَ فَقَهَرْتَ وَ نَظَرْتَ فَخَبَرْتَ وَ بَطَنْتَ وَ عَلِمْتَ فَسَتَرْتَ
امتحان [گرفتار]نمودى آن‌گاه چيره گرديدى و نظر كردى و آن‌گاه آگاه شدى و پنهان شدى
وَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ ظَهَرْتَ تَعْلَمُ (خائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَ ما تُخْفِي الصُّدُورُ)[3]
و دانستى و آن‌گاه پوشاندى و بر هر چيز پديدار شدى، از خيانت ديده‌ها و آنچه دل‌ها پنهان مى‌دارند آگاهى
وَ لَا تَنْسَى مَنْ ذَكَرَكَ وَ لَا تُخَيِّبُ مَنْ سَأَلَكَ وَ لَا تُضَيِّعُ مَنْ تَوَكَّلَ عَلَيْكَ
و به يادآورندگان خويش را فراموش نمى‌كنى و درخواست‌كنندگان از خود را نوميد نمى‌نمايى و توكل‌كنندگان بر خود را ضايع نمى‌سازى.
أَنْتَ الَّذِي لَا يَشْغَلُكَ مَا فِي جَوِّ سَمَاوَاتِكَ عَمَّا فِي جَوِّ أَرْضِكَ تَعَزَّزْتَ فِي مُلْكِكَ
تويى آن خدايى كه آنچه در فضاى آسمان‌ها است تو را از آنچه در جو زمين است، به خود مشغول نمى‌سازد، در فرمانروايى‌ات سربلند
وَ تَقَوَّيْتَ فِي سُلْطَانِكَ وَ غَلَبَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَضَاؤُكَ وَ مَلَكَ كُلَّ شَيْءٍ أَمْرُكَ
و در سلطه‌ات نيرومندى و سرنوشت حتمى‌ات بر هر چيز غلبه كرده و فرمانت هر چيز را مالك است
وَ قَهَرَتْ قُدْرَتُكَ كُلَّ شَيْءٍ لَا يُسْتَطَاعُ وَصْفُكَ [وَضْعُكَ] وَ لَا يُحَاطُ بِعِلْمِكَ
و قدرتت بر هر چيز چيره است و هيچ‌كس توان توصيف تو را ندارد و نمى‌تواند به دانش تو احاطه كند
وَ لَا مُنْتَهَى لِمَا عِنْدَكَ وَ لَا تَصِفُ الْعُقُولُ صِفَةَ ذَاتِكَ عَجَزَتِ الْأَوْهَامُ عَنْ كَيْفِيَّتِكَ
و منتهايى براى آنچه در نزد تو است وجود ندارد و عقل‌ها نمى‌توانند ذات تو را توصيف كنند. عقل‌ها از درك چگونگى تو ناتوان‌اند
وَ لَا تُدْرِكُ الْأَبْصَارُ مَوْضِعَ أَيْنِيَّتِكَ وَ لَا تُحَدُّ فَتَكُونَ مَحْدُوداً وَ لَا تُمَثَّلُ فَتَكُونَ مَوْجُوداً
و ديده‌ها جايگاه تو را درك نمى‌كنند و حد و مرزبردار نيستى تا محدود گردى و همسان با چيزى نيستى تا موجود [شكل‌پذير]به شمار آيى
وَ لَا تَلِدُ فَتَكُونَ مَوْلُوداً أَنْتَ الَّذِي لَا ضِدَّ مَعَكَ فَيُعَانِدَكَ وَ لَا عَدِيلَ لَكَ فَيُكَاثِرَكَ
و نمى‌زايى تا كسى تو را زاييده باشد، تو خدايى هستى كه نه ضدى با تو همراه است تا با تو ستيزه كند و نه همتايى دارى تا از تو فزون‌طلبى كند
وَ لَا نِدَّ لَكَ فَيُعَارِضَكَ أَنْتَ ابْتَدَأْتَ [ابْتَدَعْتَ] وَ اخْتَرَعْتَ وَ اسْتَحْدَثْتَ فَمَا أَحْسَنَ مَا صَنَعْتَ
و نه مشابهى دارى تا با تو معارضه كند، تو بودى كه آغاز كردى و نوآفرينى نمودى و پديد آوردى و چه نيكو عمل كردى!
سُبْحَانَكَ مَا أَجَلَّ ثَنَاءَكَ وَ أَسْنَى فِي الْأَمَاكِنِ مَكَانَكَ [وَ أَسْنَى الْأَمَاكِنِ مَكَانَكَ]
پاكى تو اى خدا كه چقدر ثنايت بلند و جايگاهت در ميان جايگاه‌ها رفيع و فرقانت [قرآن كه جداكننده‌ى حق از باطل است]
وَ أَصْدَعَ بِالْحَقِّ فُرْقَانَكَ سُبْحَانَكَ مِنْ لَطِيفٍ مَا أَلْطَفَكَ وَ حَكِيمٍ مَا أَعْرَفَكَ
چقدر آشكاركننده‌ى حق است! پاكى تو اى خدا كه چقدر لطيفى و فرزانه‌اى كه چقدر آگاهى
وَ مَلِيكٍ مَا أَسْمَحَكَ بَسَطْتَ بِالْخَيْرَاتِ يَدَكَ وَ عُرِفَتِ الْهِدَايَةُ مِنْ عِنْدِكَ
و پادشاهى كه چقدر گذشت‌كننده‌اى! دستت به خيرات گشوده است و هدايت از نزد تو شناخته شده است
وَ خَضَعَ لَكَ كُلُّ شَيْءٍ وَ انْقَادَ لِلتَّسْلِيمِ لَكَ كُلُّ شَيْءٍ سَبِيلُكَ جَدَدٌ وَ أَمْرُكَ رَشَدٌ
و همه چيز در برابر تو فروتن‌اند و همه‌ى اشيا تسليم و سرسپرده‌ى تواند و راه تو هموار و فرمانت هدايت‌گر است
وَ أَنْتَ حَيٌّ صَمَدٌ وَ أَنْتَ الْمَاجِدُ الْجَوَادُ الْوَاحِدُ الْأَحَدُ الْعَلِيمُ الْكَرِيمُ الْقَدِيمُ الْقَرِيبُ الْمُجِيبُ
و تو خداى زنده و بى‌نياز، بزرگوار و بخشنده، يگانه و بى‌همتا، دانا و گرامى و ديرينه، نزديك و اجابت‌كننده هستى
تَبَارَكْتَ وَ تَعَالَيْتَ عَمَّا يَقُولُ الظَّالِمُونَ عُلُوّاً كَبِيراً تَقَدَّسَتْ أَسْمَاؤُكَ وَ جَلَّ ثَنَاؤُكَ
و از آنچه ستمگران درباره‌ى تو مى‌گويند،بسيار منزه و متعالى هستى و نام‌هايت پاكيزه و ثنايت بزرگ است.
فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَ رَسُولِكَ الَّذِي صَدَعَ بِأَمْرِكَ وَ بَالَغَ فِي إِظْهَارِ دِينِكَ
پس بر حضرت محمد، بنده و رسولت درود فرست، هم او كه فرمان تو را آشكار ساخت و در اظهار دينت كوشيد
وَ أَكَّدَ مِيثَاقَكَ وَ نَصَحَ لِعِبَادِكَ وَ بَذَلَ جُهْدَهُ فِي مَرْضَاتِكَ اللَّهُمَّ شَرِّفْ بُنْيَانَهُ وَ عَظِّمْ بُرْهَانَهُ
و پيمانت را مؤكدا استوار ساخت و به بندگانت خيرخواهى نمود و با تمام توان در راه خشنودى تو كوشيد. خداوندا، بنيان او را والا و برهان او بزرگ بدار.
اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَى وُلَاةِ الْأَمْرِ بَعْدَ نَبِيِّكَ تَرَاجِمَةِ وَحْيِكَ وَ خُزَّانِ عِلْمِكَ
خداوندا، بر واليان امر بعد از پيامبرت درود فرست، هم آنان كه ترجمان وحى و گنجينه‌داران علم تو
وَ أُمَنَائِكَ فِي بِلَادِكَ الَّذِينَ أَمَرْتَ بِمَوَدَّتِهِمْ وَ فَرَضْتَ طَاعَتَهُمْ عَلَى بَرِيَّتِكَ
و امانت‌داران تو در سرزمين‌ها هستند و تو به دوستى آنان فرمان داده و اطاعت از آنان را بر آفريده‌هايت واجب گردانيده‌اى.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَيْهِمْ صَلَاةً دَائِمَةً بَاقِيَةً اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَى السُّيَّاحِ وَ الْعُبَّادِ وَ أَهْلِ الْجِدِّ وَ الِاجْتِهَادِ
خداوندا، به صورت جاودانه و پايدار بر آنان درود فرست. خداوندا، هم‌چنين بر گردشكران [به منظور عبادت]وعبادت‌كنندگان و اهل جد و كوشندگان [در عبادات]درود فرست
وَ اجْعَلْنِي فِي هَذِهِ الْعَشِيَّةِ مِمَّنْ نَظَرْتَ إِلَيْهِ فَرَحِمْتَهُ وَ سَمِعْتَ دُعَاءَهُ فَأَجَبْتَهُ
و در اين شامگاه مرا از كسانى قرار ده كه به آنان نگريسته و در نتيجه رحم كرده و دعايشان را شنيده و اجابت نموده‌اى
وَ آمَنَ بِكَ فَهَدَيْتَهُ وَ سَأَلَكَ فَأَعْطَيْتَهُ وَ رَغِبَ إِلَيْكَ فَأَرْضَيْتَهُ
و به تو ايمان آورده‌اند و هدايتشان كرده‌اى و از تو درخواست نموده‌اند و به آنان عطا كرده‌اى
وَ هَبْ لِي فِي يَوْمِي هَذَا صَلَاحاً لِقَلْبِي وَ دِينِي وَ دُنْيَايَ وَ مَغْفِرَةً لِذُنُوبِي يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
و به تو گراييده‌اند و خرسندشان ساخته‌اى و در اين روز، صلاح دل، دين و دنيا و آمرزش گناهانم را به من ارزانى دار، اى مهربان‌ترين مهربانان.
أَسْأَلُكَ الرَّحْمَةَ يَا سَيِّدِي وَ مَوْلَايَ وَ ثِقَتِي يَا رَجَائِي وَ يَا مُعْتَمَدِي وَ مَلْجَئِي وَ ذُخْرِي وَ ظَهْرِي وَ عُدَّتِي وَ أَمَلِي وَ غَايَتِي
از تو رحمتت را درخواست مى‌كنم اى سرور و مولى و مورد اعتماد من، اى اميد و اى تكيه‌گاه و پناهگاه و اندوخته و پشتوانه و توشه و آرزو و منتهاى [خواهش]من.
وَ أَسْأَلُكَ بِنُورِ وَجْهِكَ الَّذِي أَشْرَقَتْ لَهُ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ
از تو به نور روى [ذات، يا اسما و صفات]گرامى‌ات كه آسمان‌ها و زمين بدان نورانى است،
أَنْ تَغْفِرَ لِي ذُنُوبِي وَ عُيُوبِي وَ إِسَاءَتِي وَ ظُلْمِي وَ جُرْمِي وَ إِسْرَافِي عَلَى نَفْسِي
درخواست مى‌كنم كه گناهان، عيب‌ها، كردار بد، ستم، جرم و اسراف مرا بر نفس خود بيامرزى.
فَهَذَا مَقَامُ الْعَائِذِ بِكَ مِنَ النَّارِ هَذَا مَقَامُ الْهَارِبِ إِلَيْكَ مِنَ النَّارِ
اين ايستادن كسى است كه از آتش جهنم به تو پناه آورده است. اين ايستادن كسى است كه از آتش جهنم به درگاه تو گريخته است.
اللَّهُمَّ وَ هَذَا يَوْمُ عَرَفَةَ كَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ عَظَّمْتَهُ نَشَرْتَ فِيهِ رَحْمَتَكَ وَ مَنَنْتَ فِيهِ بِعَفْوِكَ
خداوندا، امروز، روز عرفه است، آن را گرامى، والا و بزرگ داشته و رحمتت را در آن گسترده و عفوت را ارزانى داشته
وَ أَجْزَلْتَ فِيهِ عَطِيَّتَكَ وَ تَفَضَّلْتَ فِيهِ عَلَى عِبَادِكَ
و عطايت را فراوان گردانيده و بر بندگانت تفضل نموده‌اى.
اللَّهُمَّ وَ هَذِهِ الْعَشِيَّةُ مِنْ عَشَايَا رَحْمَتِكَ وَ مِنَحِكَ وَ إِحْدَى أَيَّامِ زُلْفَتِكَ
خدايا، اين شامگاه، يكى از شامگاه‌هاى رحمت و بخشش و روزهاى نزديكى به تو
وَ لَيْلَةُ عِيدٍ مِنْ أَعْيَادِكَ فِيهَا يُفْضَى إِلَيْكَ مَا لَهُمْ مِنَ الْحَوَائِجِ مَنْ قَصَدَكَ مُؤَمِّلًا رَاجِياً فَضْلَكَ طَالِباً مَعْرُوفَكَ
و شب يكى از عيدهاى تو است كه آنان كه آهنگ تو را دارند حوايج خود را به درگاه تو عرضه مى‌دارند، در حالى كه آرزوى تو را دارند و به فضلت اميد دارند و نيكى‌ات را طالب‌اند،
الَّذِي تَمُنَّ بِهِ عَلَى مَنْ تَشَاءُ مِنْ خَلْقِكَ وَ أَنْتَ فِيهَا بِكُلِّ لِسَانٍ تُدْعَى وَ لِكُلِّ خَيْرٍ تُبْتَغَى وَ تُرْجَى
همان نيكى‌اى كه به هركس از آفريده‌هايت بخواهى ارزانى مى‌دارى و تو در اين شب به هر زبانى خوانده مى‌شوى و براى هر خيرى درخواست شده
وَ لَكَ فِيهَا جَوَائِزُ وَ مَوَاهِبُ وَ عَطَايَا تَمُنُّ بِهَا عَلَى مَنْ تَشَاءُ مِنْ عِبَادِكَ
و به تو اميد بسته مى‌شود و در اين شب جوايز، بخشش‌ها و عطاهايى دارى كه به هريك از بندگانت كه بخواهى ارزانى مى‌دارى و شامل حال كسانى كه مورد عنايت تواند، مى‌كنى.
وَ تَشْمَلُ بِهَا أَهْلَ الْعِنَايَةِ مِنْكَ وَ قَدْ قَصَدْنَاكَ مُؤَمِّلِينَ رَاجِينَ
و ما نيز با آرزو و اميد آهنگ تو را كرده‌ايم و با درخواست از تو به درگاهت آمده‌ايم
وَ أَتَيْنَاكَ طَالِبِينَ نَرْجُو مَا لَا خُلْفَ لَهُ مِنْ وَعْدِكَ وَ لَا مَتْرَكَ لَهُ مِنْ عَظِيمِ أَجْرِكَ
و به وعده‌هاى تو كه تخلفى در آن نيست و به پاداش بزرگت كه فرو نمى‌گذارى، اميد بسته‌ايم.
قَدْ أَبْرَزَتْ ذَوُو الْآمَالِ إِلَيْكَ وُجُوهَهَا الْمَصُونَةَ وَ مَدُّوا إِلَيْكَ أَكُفَّهُمْ طَلَباً لِمَا عِنْدَكَ
آرزومندان، چهره‌هاى پوشيده‌ى خود را براى تو گشوده و دست‌هايشان را براى درخواست آنچه در نزد تو است، [به آسمان]دراز كرده‌اند،
لِيُدْرِكُوا بِذَلِكَ رِضْوَانَكَ يَا غَفَّارُ يَا مُسْتَرَاشُ مِنْ نَيْلِهِ وَ مُسْتَعَاشُ مِنْ فَضْلِهِ
تا بدين وسيله به خشنودى‌ات نايل گردند. اى بسيار بخشنده، اى خدايى كه از عطاى تو درخواست نيكى مى‌شود و از فضل تو درخواست روزى مى‌گردد،
يَا مَلِكُ فِي عَظَمَتِهِ يَا جَبَّارُ فِي قُوَّتِهِ يَا لَطِيفُ فِي قُدْرَتِهِ يَا مُتَكَفِّلُ
اى خدايى كه فرمانروايى‌ات بزرگ وشكوه‌ات نيرومند و قدرتت لطيف است، اى عهده‌دار [روزى آفريده‌ها]،
يَا رَازِقَ [رَزَّاقَ] النَّعَّابِ فِي عُشِّهِ [عَشِيَّتِهِ] يَا أَكْرَمَ مَسْئُولٍ وَ يَا خَيْرَ مَأْمُولٍ
اى روزى‌رسان به جوجه‌كلاغ‌ها در لانه‌هايشان، اى گرامى‌ترين درخواست شده و اى بهترين آرزو شده
وَ يَا أَجْوَدَ مَنْ نَزَلَتْ بِفِنَائِهِ الرَّكَائِبُ وَ يُطْلَبُ [و طلت] عِنْدَهُ نَيْلُ الرَّغَائِبِ وَ أَنَاخَتْ بِهِ الْوُفُودُ
و اى بخشنده‌ترين كسى كه سواران بر آستانه‌ات فرود مى‌آيند و رسيدن به خواسته‌هاى مورد علاقه از تو درخواست مى‌شود و گروه‌ها بر درگاهت رحل اقامت مى‌افكنند،
يَا ذَا الْجُودِ يَا أَعْظَمَ مِنْ كُلِّ مَقْصُودٍ أَنَا عَبْدُكَ الَّذِي أَمَرْتَنِي فَلَمْ آتَمِرْ وَ نَهَيْتَنِي عَنْ مَعْصِيَتِكَ
اى خداى بخشنده، اى برتر از هر خواسته، من همان بنده‌ى توام كه فرمان دادى و به دستور گوش ندادم و از نافرمانى نهى كردى
وَ زَجَرْتَنِي فَلَمْ أَنْزَجِرْ فَخَالَفْتُ أَمْرَكَ وَ نَهْيَكَ لَا مُعَانَدَةً لَكَ وَ لَا اسْتِكْبَاراً عَلَيْكَ
و بازداشتى و من پرهيز نكردم و با فرمان و نهى تو مخالفت نمودم، ولى نه از روى ستيزه‌جويى و گردنكشى بر تو،
بَلْ دَعَانِي هَوَانِي وَ اسْتَزَلَّنِي عَدُوُّكَ وَ عَدُوِّي فَأَقْدَمْتُ عَلَى مَا فَعَلْتُ عَارِفاً بِوَعِيدِكَ رَاجِياً لِعَفْوِكَ وَاثِقاً بِتَجَاوُزِكَ
بلكه هوسم مرا فراخواند و دشمن تو و دشمن من مرا دچار لغزشم نمود و بر آنچه كردم، اقدام نمودم، در حالى كه از وعده‌ى كيفرت آگاه بودم و اميد به عفوت داشتم و به گذشت و چشم‌پوشى‌ات اعتماد كردم.
وَ صَفْحِكَ فَيَا أَكْرَمَ مَنْ أُقِرُّ لَهُ بِالذُّنُوبِ هَا أَنَا ذَا بَيْنَ يَدَيْكَ صَاغِراً ذَلِيلًا خَاضِعاً خَاشِعاً خَائِفاً مُعْتَرِفاً
پس اى گرامى‌ترين كسى كه در درگاه او به گناه اقرار شده است، هان! اينك اين منم كه در پيشگاه تو ايستاده‌ام در حالى كه كوچك، خوار، خاضع، فروتن، بيمناكم و به گناهان و خطاهاى بزرگم اعتراف مى‌كنم
عَظِيمَ ذُنُوبِي وَ خَطَايَايَ فَمَا أَعْظَمَ ذُنُوبِيَ الَّتِي تَحَمَّلْتُهَا وَ أَوْزَارِيَ
-و واقعا چقدر بزرگ است گناهانى كه بر دوش كشيدم و بارهاى سنگين گناه كه مرتكب شدم! -
الَّتِي اجْتَرَمْتُهَا مُسْتَجِيراً فِيهَا بِصَفْحِكَ لَائِذاً بِرَحْمَتِكَ مُوقِناً أَنَّهُ لَا يُجِيرُنِي مِنْكَ مُجِيرٌ وَ لَا يَمْنَعُنِي مِنْكَ مَانِعٌ
و به چشم‌پوشى‌ات پناهنده شده و به رحمتت پناه آورده‌ام و يقين دارم كه هيچ‌كس نمى‌تواند مرا از دست تو پناه داده و جلوگيرى كند.
فَعُدْ عَلَيَّ بِمَا تَعُودُ بِهِ عَلَى مَنِ اقْتَرَفَ مِنْ تَغَمُّدِكَ
پس همان گونه كه مقربان درگاهت را [با رحمتت]فرو مى‌پوشى، به من نيز [رحمت]را ارزانى دار
وَ جُدْ عَلَيَّ بِمَا تَجُودُ بِهِ عَلَى مَنْ أَلْقَى بِيَدِهِ إِلَيْكَ مِنْ عِبَادِكَ
و همان گونه كه بر بندگانى كه دست به سوى تو دراز كرده‌اند مى‌بخشى، به من ببخش
وَ امْنُنْ عَلَيَّ بِمَا لَا يَتَعَاظَمُكَ أَنْ تَمُنَّ بِهِ عَلَى مَنْ أَمَّلَكَ مِنْ غُفْرَانِكَ [لِغُفْرَانِكَ] لَهُ يَا كَرِيمُ
و همان گونه كه بر تو سخت نيست به آرزوكنندگان آمرزشت ارزانى بدارى، بر من ارزانى دار. اى بزرگوار،
ارْحَمْ صَوْتَ حَزِينٍ يُخْفِي مَا سَتَرْتَ عَنْ خَلْقِكَ مِنْ مَسَاوِيهِ
بر صداى اندوهگينى كه بدى‌هاى خود را-كه تو از آفريده‌هايت پوشانده‌اى-مخفى مى‌دارد، رحم آر،
يَسْأَلُكَ فِي هَذِهِ الْعَشِيَّةِ رَحْمَةً تُنْجِيهِ مِنْ كَرْبِ مَوْقِفِ الْمَسْأَلَةِ
كه در اين شامگاه از تو رحمتى را خواهان است كه او را از اندوه ايستادن براى پرس‌وجو
وَ مَكْرُوهِ يَوْمِ الْمُعَايَنَةِ حِينَ تَفَرَّدَهُ عَمَلُهُ وَ يَشْغَلُهُ عَنْ أَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ
و از ناخوشايندى روزى كه [امور هولناك را]مشاهده مى‌كند، برهاند، آن روز كه عمل او، او را تنها گذاشته و به‌جاى مشغول شدن به خانواده و فرزندانش به خود مشغول مى‌كند.
فَارْحَمْ عَبْدَكَ الضَّعِيفَ عَمَلًا الْجَسِيمَ أَمَلًا خَرَجَتْ مِنْ يَدَيِ أَسْبَابُ الْوُصُلَاتِ إِلَّا مَا وَصَلَهُ رَحْمَتُكَ [إِلَّا وُصْلَةُ رَحْمَتِكَ]
پس بر اين بنده‌ات كه كردارش كوچك و آرزويش بزرگ است، رحم آر. اسباب نيل [به خواسته‌ها]جز رحمت تو از دستم خارج شده است
وَ تَقَطَّعَتْ عَنِّي عِصَمُ الْآمَالِ وَ إِلَّا مَا أَنَا مُعْتَصِمٌ بِهِ مِنْ عَفْوِكَ قَلَّ عِنْدِي مَا أَعْتَدُّ بِهِ مِنْ طَاعَتِكَ
و دستاويزهاى آرزوها جز عفو تو كه من بدان درآويخته‌ام، گسسته است. آنچه از طاعتت كه من بدان اعتنا دارم، اندك
وَ كَبُرَ عَلَيَّ [عِنْدِي] مَا أَبُوءُ بِهِ مِنْ مَعْصِيَتِكَ وَ لَنْ يَضِيقَ عَفْوُكَ عَنْ عَبْدِكَ وَ إِنْ أَسَاءَ
و آنچه از معصيتت كه من بدان اعتراف دارم، بزرگ است و هرگز گنجايش گذشت تو از بنده، هرچه بدى كرده باشد، كم نخواهد بود،
فَاعْفُ عَنِّي فَقَدْ أَشْرَفَ عَلَى خَفَايَا الْأَعْمَالِ عِلْمُكَ
پس از من درگذر؛ كه دانش تو بر اعمال پنهانى سايه افكنده
وَ انْكَشَفَ كُلُّ مَسْتُورٍ عِنْدَ خَبَرِكَ وَ لَا تَنْطَوِي [ينطوي] عَنْكَ دَقَائِقُ الْأُمُورِ
و همه‌ى نهانى‌ها نزد آگاهى تو آشكار است و امور دقيق بر تو پيچيده نمى‌گردد
وَ لَا يَعْزُبُ عَنْكَ غَيْبَاتُ [خبيات] السَّرَائِرِ وَ قَدِ اسْتَحْوَذَ عَلَيَّ عَدُوُّكَ الَّذِي اسْتَنْظَرَكَ [لِغِوَايَتِي] فَأَنْظَرْتَهُ
و اسرار نهانى بر تو مخفى نمى‌ماند و دشمن تو كه براى گمراه ساختن من از تو درخواست مهلت نموده به او مهلت داده
وَ اسْتَمْهَلَكَ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ لِإِضْلَالِي فَأَمْهَلْتَهُ وَ أَوْقَعَنِي بِصَغَائِرِ ذُنُوبٍ مُوبِقَةٍ وَ كَبَائِرِ أَعْمَالٍ مُرْدِيَةٍ
و تا روز جزا براى گمراه كردن من از تو مهلت خواسته و تو به او مهلت داده‌اى، بر من چيره گرديده و مرا به گناهان كوچك نابودكننده و كردارهاى بزرگ هلاكت‌بار مبتلا ساخته است،
حَتَّى إِذَا قَارَفْتُ مَعْصِيَتَكَ وَ اسْتَوْجَبْتُ بِسُوءِ سَعْيِي [لِسُوءِ فِعْلِي] سَخَطَكَ [سخطتك]
به حدى كه هرگاه مرتكب معصيت مى‌شوم و به واسطه‌ى كردار زشتم سزاوار ناخشنودى و خشمت مى‌گردم،
فَتَلَ عَنِّي غِدَارَ غَدْرِهِ وَ تَلَقَّانِي بِكَلِمَةِ كُفْرِهِ وَ تَوَلَّى الْبَرَاءَ مِنِّي [تَوَلَّى عَنِّي وَ الْبَرَاءَةَ]
[رشته‌ى فريب خود را از من گشوده و با سخن كفرآميز خود با من برخورد مى‌كند]از [معصيت]من بى‌زارى جسته و روى‌گردان شده
وَ أَدْبَرَ مُوَلِّياً عَنِّي فَأَصْحَرَنِي لِغَضَبِكَ [لِمَعْصِيَتِكَ] فَرِيداً وَ أَخْرَجَنِي إِلَى فَنَاءِ نَقِمَتِكَ [نَقِمَتِكَ] طَرِيداً
و به من پشت مى‌كند و مى‌رود و مرا در برابر خشمت تنها گذارده و به آستانه‌ى كيفرت مى‌راند،
لَا شَفِيعٌ يَشْفَعُ لِي إِلَيْكَ وَ لَا خَفِيرٌ يَقِينِي [يُؤْمِنُنِي] مِنْكَ وَ لَا حِصْنٌ يَحْجُبُنِي عَنْكَ
در حالى كه نه كسى هست كه از من شفاعت كند و نه حامى‌اى مرا از تو نگاه دارد [ايمن گرداند]و نه پناهگاهى كه مرا پنهان بدارد
وَ لَا مَلَاذٌ أَلْجَأُ إِلَيْهِ مِنْكَ فَهَذَا مَقَامُ الْعَائِذِ بِكَ مِنَ النَّارِ وَ مَحَلُّ الْمُعْتَرِفِ لَكَ
و نه پناهگاهى كه از تو به آنجا پناهنده شوم. اين است ايستادن كسى كه از آتش جهنم به تو پناه مى‌برد و اين است جايگاه كسى كه به درگاه تو اعتراف مى‌كند،
فَلَا يَضِيقَنَّ عَنِّي فَضْلُكَ وَ لَا يَقْصُرَنَّ [وَ لَا يَقْصُرُ] دُونِي عَفْوُكَ
پس مبادا فضلت گنجايش مرا نداشته و عفوت در مورد من كوتاه بيايد
وَ لَا أَكُنْ أَخْيَبَ [وَفْدِكَ مِنْ] عِبَادِكَ التَّائِبِينَ وَ لَا أَقْنَطَ وُفُودِكَ الْآمِلِينَ
و محروم‌ترين واردشونده به درگاهت از ميان بندگان توبه‌كننده و نوميدترين گروه وارد شونده آرزومند از درگاهت باشم.
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي إِنَّكَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ فَطَالَ مَا أَغْفَلْتُ مِنْ وَظَائِفِ فُرُوضِكَ
خداوندا، مرا بيامرز، كه تو مهربان‌ترين مهربانانى؛ زيرا مدت زمان طولانى از وظايف واجب تو غفلت ورزيده
وَ تَعَدَّيْتُ عَنْ مَقَامَاتِ حُدُودِكَ فَهَذَا مَقَامُ مَنِ اسْتَحْيَا لِنَفْسِهِ مِنْكَ وَ سَخِطَ عَلَيْهَا
و از مقامات حدود و احكامت تجاوز نموده‌ام. پس اين ايستادن كسى است كه در درگاه تو از خود شرم نموده و از آن ناخشنود گرديده
وَ رِضَى عَنْكَ فَتَلَقَّاكَ بِنَفْسٍ خَاشِعَةٍ وَ رَقَبَةٍ خَاضِعَةٍ وَ ظَهْرٍ مُثْقَلٍ مِنَ الذُّنُوبِ
و از تو خرسند است و با جانى فروتن و گردن افتاده و پشت سنگين از گناهان به درگاه تو آمده است،
وَاقِفاً بَيْنَ الرَّغْبَةِ إِلَيْكَ وَ الرَّهْبَةِ مِنْكَ فَأَنْتَ أَوْلَى مَنْ وَثِقَ بِهِ مَنْ رَجَاهُ وَ آمَنُ مَنْ خَشِيَهُ وَ اتَّقَاهُ
در حالى كه ميان گرايش به تو و هراس از تو ايستاده است و تو سزاوارترين كسى هستى كه به تو اعتماد دارد و اميد بسته است و ايمنى‌بخش‌ترين كسى هستى كه از تو بيم دارد و مى‌پرهيزد.
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَعْطِنِي مَا رَجَوْتُ وَ آمِنِّي مِمَّا حَذِرْتُ وَ عُدْ عَلَيَّ بِعَائِدَةٍ مِنْ رَحْمَتِكَ
خداوندا، پس بر محمد و آل محمد درود فرست و آنچه را بدان اميد دارم به من عطا كن و از آنچه مى‌پرهيزم ايمن گردان و بخششى از رحمتت را به من ارزانى دار.
اللَّهُمَّ وَ إِذْ [فَإِذْ] سَتَرْتَنِي بِفَضْلِكَ وَ تَغَمَّدْتَنِي بِعَفْوِكَ فِي دَارِ الْحَيَاةِ وَ الْفَنَاءِ بِحَضْرَةِ الْأَكْفَاءِ
خدايا، اكنون كه در سراى زندگى و نيستى در حضور همتايان من، مرا به فضل خود پوشانده و مشمول عفوت نموده‌اى،
فَأَجِرْنِي مِنْ فَضِيحَاتِ دَارِ الْبَقَاءِ عِنْدَ مَوَاقِفِ الْأَشْهَادِ مِنَ الْمَلَائِكَةِ الْمُقَرَّبِينَ
هنگام ايستادن در حضور حاضران-از فرشتگان مقرب و رسولان گرامى و شهيدان
وَ الرُّسُلِ الْمُكَرَّمِينَ وَ الشُّهَدَاءِ وَ الصَّالِحِينَ فَحَقِّقْ رَجَائِي
و شايستگان-از رسوايى‌هاى سراى پايدارى، مرا در پناه خود در آور و اميدم را محقق ساز؛
فَأَنْتَ أَصْدَقُ الْقَائِلِينَ (يا عِبادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ)[4]
زيرا تو كه راستگوترين گويندگان هستى، فرموده‌اى: «اى بندگان من كه بر خود اسراف ورزيده‌ايد، از رحمت خدا نوميد مشويد.»
اللَّهُمَّ إِنِّي سَائِلُكَ الْقَاصِدُ وَ مِسْكِينُكَ الْمُسْتَجِيرُ الْوَافِدُ وَ ضَعِيفُكَ الْفَقِيرُ نَاصِيَتِي بِيَدِكَ وَ أَجَلِي بِعِلْمِكَ
خدايا، من درخواست‌كننده‌اى هستم كه آهنگ تو را كرده‌ام و بيچاره‌ى پناه‌آرنده‌ى به توام كه به درگاهت وارد شده‌ام و ناتوان و نيازمندم و [موى]پيشانى و زمام امورم به دست تو است و سرآمد عمرم به علم تو بستگى دارد،
أَسْأَلُكَ أَنْ تُوَفِّقَنِي لِمَا يُرْضِيكَ عَنِّي وَ أَنْ تُبَارِكَ لِي فِي يَوْمِي
از تو مى‌خواهم كه مرا به آنچه تو را از من خشنود مى‌سازد، موفق بدارى و اين‌كه اين روز را
هَذَا الَّذِي فَزِعَتْ فِيهِ إِلَيْكَ الْأَصْوَاتُ وَ تقربوا [تَقَرَّبَ] إِلَيْكَ عِبَادُكَ بِالْقُرُبَاتِ
-كه صداها، با هراس به درگاه تو بلند است و بندگانت با انجام اعمال نيك به تو نزديكى مى‌جويند-براى من خجسته گردانى.
أَسْأَلُكَ بِعَظِيمِ مَا سَأَلَكَ بِهِ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِكَ مِنْ كَرِيمِ أَسْمَائِكَ
به حق درخواست‌هاى بزرگى كه آفريده‌هايت از نام‌هاى گرامى،
وَ جَمِيلِ ثَنَائِكَ وَ خَاصَّةِ دُعَائِكَ بِآلَائِكَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ
ثناى زيبا و دعاهاى ويژه، از نعمت‌هاى تو درخواست نموده‌اند،
وَ أَنْ تَجْعَلَ يَوْمِي هَذَا أَعْظَمَ يَوْمٍ مَرَّ عَلَيَّ مُنْذُ أَنْزَلْتَنِي إِلَى الدُّنْيَا بَرَكَةً فِي عِصْمَةِ دِينِي
از تو درخواست مى‌كنم كه بر محمد و آل محمد درود فرستى و امروز مرا پربركت‌ترين روزى كه از زمان آوردنم به دنيا بر من گذشته-از لحاظ نگاه‌دارى دينم
وَ خَاصَّةِ نَفْسِي وَ قَضَاءِ حَاجَتِي وَ تَشْفِيعِي فِي مَسَائِلِي
و ويژه گردانيدن جانم و برآوردن حوايج و شفاعت در خواسته‌هايم
وَ إِتْمَامِ النِّعْمَةِ عَلَيَّ وَ صَرْفِ السُّوءِ عَنِّي يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
و اتمام نعمت بر من و دفع بدى‌ها از من-بگردانى، اى مهربان‌ترين مهربانان،
افْتَحْ عَلَيَّ أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ وَ رَضِّنِي بِعَادِلِ قَسْمِكَ وَ اسْتَعْمِلْنِي بِخَالِصِ طَاعَتِكَ
درهاى رحمتت را به روى من بگشا و مرا به قسمت عادلانه‌ات خرسند ساز و در طاعت خالصانه‌ات به كارگير.
يَا أَمَلِي وَ يَا رَجَائِي حَاجَتِيَ الَّتِي إِنْ أَعْطَيْتَنِيهَا لَمْ يَضُرَّنِي مَا مَنَعْتَنِي
اى آرزو و اى اميد من، آن خواسته‌ى من را كه اگر عطا كنى هرچه بازدارى به من ضرر نمى‌رساند
وَ إِنْ مَنَعْتَنِيهَا لَمْ يَنْفَعْنِي مَا أَعْطَيْتَنِي فَكَاكَ رَقَبَتِي مِنَ النَّارِ
و اگر آن را بازدارى هرچه عطا كنى به من سود نمى‌رساند، اين است كه مرا از آتش جهنم آزاد سازى.
إِلَهِي لَا تَقْطَعْ رَجَائِي وَ لَا تُخَيِّبْ دُعَائِي يَا مَنَّانُ مُنَّ عَلَيَّ بِالْجَنَّةِ يَا عَفُوُّ اعْفُ عَنِّي
معبودا، اميدم را قطع مكن و دعايم را نوميد مگردان، اى بسيار بخشنده، بهشتت را بر من ارزانى دار. اى درگذرنده، از من درگذر.
يَا تَوَّابُ تُبْ عَلَيَّ وَ تَجَاوَزْ عَنِّي وَ اصْفَحْ عَنْ ذُنُوبِي يَا مَنْ رَضِيَ لِنَفْسِهِ الْعَفْوَ
اى بسيار توبه‌پذير، توبه‌ام را بپذير و از من درگذر و از گناهانم چشم بپوش. اى خدايى كه گذشت را براى خود پسنديده‌اى،
يَا مَنْ أَمَرَ بِالْعَفْوِ يَا مَنْ يَجْزِي عَلَى الْعَفْوِ يَا مَنِ اسْتَحْسَنَ الْعَفْوَ أَسْأَلُكَ الْيَوْمَ الْعَفْوَ الْعَفْوَ
اى خدايى كه به گذشت دستور داده‌اى، اى خدايى كه در برابر گذشت پاداش مى‌دهى، اى خدايى كه گذشت را نيكو شمرده‌اى، امروز از تو عفوت، عفوت. . . را خواستارم.
يَقُولُهَا عِشْرِينَ مَرَّةً
بیست بار گفته شود(الْعَفْوَ الْعَفْوَ)
أَنْتَ أَنْتَ انْقَطَعَ الرَّجَاءُ إِلَّا مِنْكَ وَ خَابَتِ الْآمَالُ إِلَّا فِيكَ وَ لَا تَقْطَعْ رَجَائِي
تو تو، اميد جز از تو گسسته است و آرزوها جز از تو به نوميدى گراييده است، پس اى مولاى من، اميدم را قطع مكن؛
يَا مَوْلَايَ إِنَّ لَكَ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ أَضْيَافاً فَاجْعَلْنِي مِنْ أَضْيَافِكَ فَقَدْ نَزَلْتُ بِفِنَائِكَ رَاجِياً مَعْرُوفَكَ
زيرا تو در اين شب، ميهمانانى دارى، پس مرا نيز جزو ميهمانانت قرار ده؛ چرا كه با اميد به نيكى‌ات بر آستانه‌ات فرود آمده‌ام،
يَا ذَا الْمَعْرُوفِ الدَّائِمِ الَّذِي لَا يَنْقَضِي أَبَداً يَا ذَا النَّعْمَاءِ الَّتِي لَا تُحْصَى عَدَداً
اى دارنده‌ى نيكى جاودانه‌اى كه هرگز پايان نمى‌پذيرد، اى دارنده‌ى نعمتى كه به شماره درنمى‌آيد.
اللَّهُمَّ إِنَّ لَكَ حُقُوقاً فَتَصَدَّقْ بِهَا عَلَيَّ وَ لِلنَّاسِ قِبَلِي تَبِعَاتٌ فَتَحَمَّلْهَا عَنِّي
خداوندا، تو حقوقى بر من دارى، آن‌ها را بر من ببخش و نسبت به مردم نيز پيامدهاى سوء گناهان بر گردن من است، آن‌ها را از دوش من بردار.
وَ قَدْ أَوْجَبْتَ يَا رَبِّ لِكُلِّ ضَيْفٍ قِرًى وَ أَنَا ضَيْفُكَ فَاجْعَلْ قِرَايَ اللَّيْلَةَ الْجَنَّةَ
و اى پروردگار من، براى هر ميهمانى، پذيرايى‌اى واجب گردانيده‌اى و من ميهمان توام، پس پذيرايى مرا در اين شب، بهشت قرار ده،
يَا وَهَّابَ الْجَنَّةِ يَا وَهَّابَ الْمَغْفِرَةِ اقْلِبْنِي مُفْلِحاً مُنْجِحاً مُسْتَجَاباً لِي مَرْحُوماً صَوْتِي مَغْفُوراً ذَنْبِي
اى ارزانى‌دارنده‌ى بهشت، اى آمرزش‌بخش، مرا برگردان در حالى كه رستگار و كامياب گرديده و دعايم مستجاب شده است و بر صدايم رحم آورده و گناهم را بخشيده‌اى،
بِأَفْضَلِ مَا يَنْقَلِبُ بِهِ الْيَوْمَ أَحَدٌ مِنْ وَفْدِكَ وَ زُوَّارِكَ وَ بَارِكْ لِي فِيمَا أَرْجِعُ إِلَيْهِ مِنْ مَآلٍ
به بهترين صورت كه واردشوندگان و زايرانت بازگشته‌اند و نيز اموالى را كه به سوى آن بازمى‌گردم، براى من مبارك گردان.
إلى هاهنا ما وجد في الأصل
پايان دعا براساس آنچه در اصل كتاب دعايى كه اين دعا را از آن نقل كرديم، موجود است.
کانال قرآن و حدیث را درشبکه های اجتماعی دنبال کنید.
